Tarihçe

Şeyhbızın Aşıreti Tarihçesi

Şeyhbızın veya Şıhbızın aşireti (Kürtçe: Şêxbizinî, veya Şêxbizin, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Köysancak yakınlarında bulunan ana topluluğa ve Türkiye’de Haymana başta olmak üzere çeşitli yerleşimlerde, dağınık daha küçük topluluklara sahip bir Kürt aşiretidir.
Şeyhbızınlar Önemli nüfusa sahip bölgeler
Türkiye Türkiye
~45.000 (Haymana kökenli)  Irak Bilinmiyor,  Diller Soranice, Türkçe  Din Sünni (çoğunlukla Şafii, bir kısmı Hanefi), bir kısmı Alevi
Aşiret mensupları, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Soranice konuşurken; Türkiye’de olanlar Soranice’ye yakın olan ve Soranice’nin bu yörede zamanla değişikliğe uğramasıyla ortaya çıkmış bir şive olan Şeyhbızeynice’yi konuşmaktadırlar. Osmanlı arşivlerinde Şeyhbızın aşireti
Aşiretin ana yurdu Zap suyu kenarında bulunan, Süleymaniye şehrinin Bazan yerleşim yeri ve çevresidir.[5] Daha sonra Yemen’e göç eden aşiret, Yemen valisi Bâzân’ın etkisiyle İslamiyet’i kabul etmiştir. Bâzân Sasaniler’in son ve İslam devletinin ilk San’a valisidir. Aşiret Emeviler döneminde Yemen’den sürülünce tekrar Bazan’a dönemin valisidi
Aşiret, Kürdistan’da Osmanlılar ile Safeviler arasında gerçekleşen birçok savaşın arasında sıkışmıştır ve Şah İsmail ile Şeyhbızın lideri Qazî Hûseyîn arasındaki başarısız görüşmelerin ardından Safeviler tarafından Kerkük’e sürülmüşlerdir. Sürgünün nedeni aşiretin Sünni olmasıdır. Aşiret, Sünni Kürt aşiretleri ile birlikte hareket ettiği için, Osmanlı Kürdistanı’na yerleşmeleri I. Selim tarafından hoş karşılanmıştır. Çaldıran Muharebesi sırasındaki desteklerinden ötürü aşiret, istediği yere yerleşme özgürlüğü de dahil olmak üzere çeşitli ayrıcalıklar elde etmiştir. Aşiret üyelerinin geçici olarak Palu’da kaldıktan sonra Anadolu’ya doğru göç etmelerine izin verilmiştir.[5] 18. Yüzyılın sonlarına doğru aşiret kışın Haymana’da; yazın ise Antalya, Samsun ve Aydın civarında yaşamıştır. Anadolu’da günümüzde ağırlıklı olarak Ankara, Haymana, Erzurum, Oltu, Narman, Tortum, Diyarbakır, Elazığ, Varto, Palu, İzmir, Merzifon, Çarşamba, Sungurlu, İstanbul, Düzce, Sakarya-Akyazı gibi yerleşim yerlerinde yaşamaktadırlar.
Mark Sykes, 1908’de Kürt aşiretleriyle ilgili çalışmasında, Kerkük yakınlarındaki Şeyhbızın aşiretine mensup yaklaşık 4.000 aileden bahsetmiştir: Büyük ve savaşçı bir aşiret, kavgacı ve sert mizaçlılar. Bölgede haydut olarak tanımlanırlar. Mükemmel at biniciler. Çok zekiler, Martini-Henry tüfeği yapmaktalar. Kışın köylerde, baharda köylerinin çevresindeki çadırlarda yaşarlar.
Pek çok Şeyhbızınlı Peşmerge olarak Irak-Kürt çatışması sırasında Kürt lider Mustafa Barzani’nin yanında savaşmıştır.
Öğrenciler tüm aşiretlerin isimlerini tek tek araştırarak Aşiretlerin isimlerini, nerde ikamet ettiklerini hangi dilleri konuştuklarını ve mezheplerini yazdı.
Diyarbakır Dicle Üniversitesi öğrencilerinin hazırladığı tezin kitap haline getirileceği öğrenildi.
İşte o aşiretler;Seyhbizin aşireti, Siverek Daragon köyu ve Siverek merkez. Kürtçe konuşurlar ve Safi mezhebindeler.

© 2024 Şeyhbiziniler Resmi Web Sitesi, Tüm Hakları Saklıdır. Web TasarımKoray ÇOKOL